Γράφει ο Γιώργος Ν. Λάντις RD. MSc.
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

Οι «υδατάνθρακες» είναι μία από τις πρώτες «νέες» λέξεις που έρχονται σε επαφή οι γονείς και τα παιδιά με διαβήτη. Είναι εκείνη η λέξη που στο μυαλό ισοδυναμεί με το « μονάδες ινσουλίνης προς σάκχαρο» και σχεδόν πάντα προκαλεί άγχος. Η αλήθεια , όμως , είναι ότι οι υδατάνθρακες αποτελούν το 75% των τροφών που τρώμε και αντιπροσωπεύουν μια μεγαλύτερη ομάδα τροφίμων η οποία περιέχει τα λαχανικά, τα φρούτα και τα αμυλούχα δημητριακά. Ναι ,σωστά διαβάσατε! Τα καλά φρούτα και λαχανικά είναι αμιγώς υδατάνθρακες!

Η αλήθεια είναι , ότι χωρίς υδατάνθρακες το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συντηρηθεί και αυτό  διότι  αποτελούν τη βασική πηγή ενέργειάς μας. Ιδιαιτέρως , κατά την παιδική και εφηβική ηλικία  η περιορισμένη πρόσληψη υδατανθράκων θα οδηγήσει σε έλλειψη ενέργειας , η οποία μπορεί να αποτελέσει βασική αιτία απώλειας βάρους ή και καθυστερημένης αύξησης του παιδιού ή/και του εφήβου.

 Το μυστικό για επαρκή πρόσληψη υδατανθράκων και  ρυθμισμένο σάκχαρο βασίζεται στην «ποικιλία» και την «ποσότητα». Για παράδειγμα , «υδατάνθρακες» είναι μια ντομάτα , αλλά «υδατάνθρακες» είναι και μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης!  Για την ακρίβεια , μια μεσαία ντομάτα και μια φέτα ψωμί 30g θα αποδώσουν 15g υδατανθράκων. Αυτό  σημαίνει ότι θα χρειαστούν την ίδια ποσότητα ινσουλίνης προκειμένου να καταναλωθούν. Όταν καταναλωθούν  και τα δύο θα μετατραπούν τελικά σε σάκχαρο στο αίμα. Όμως , η ντομάτα θα έχει ήδη προσφέρει βιταμίνη C και ορισμένες ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες , όπως το  λυκοπένιο , ενώ και η φέτα ψωμί αντίστοιχα , θα έχει προσφέρει  βιταμίνες του συμπλέγματος Β και μια πληθώρα φυτικών ινών! Επομένως, ο συνδυασμός τους θα αποδώσει το καλύτερο δυνατό όφελος για το σώμα.

 Αν μπορούσαμε να θέσουμε ένα κριτήριο επιλογής υδατανθράκων στο διαβήτη , αυτό θα ήταν το «επίπεδο επεξεργασίας» τους. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουμε να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένοι! Έτσι, επιλέγουμε ολόκληρα φρούτα αντί χυμών, φρέσκα λαχανικά κάθε είδους και αμυλούχα δημητριακά ολικής άλεσης ,  δηλαδή πλιγούρι, καστανό ρύζι, βρώμη, quinoa, ψωμί ολικής, παξιμάδι κρίθινο, αλεύρι ολικής  στις συνταγές κ.ο.κ. 

Τέλος, αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε σε έναν κανόνα την κατανάλωση των υδατανθράκων στο διαβήτη θα χρησιμοποιούσαμε το motto της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας “κάντε τους υδατάνθρακές σας να μετράνε” , που στην ουσία σημαίνει ότι οι γονείς και τα παιδιά με διαβήτη δεν αρκεί μόνο  να  μετράνε τους υδατάνθρακες αυστηρά μαθηματικά βάσει ισοδυνάμων για να υπολογίσουν την ινσουλίνη που θα πάρουν , αλλά χρειάζεται να εκπαιδευτούν να λαμβάνουν  το μέγιστο της  θρεπτικής αξίας που αυτοί  προσφέρουν.